KARPOMETAKARPAL EKLEM ARTROZU (BAŞPARMAK KÖK EKLEMİ KİREÇLENMESİ)

Nedir?

Eklemlerde bulunan kemiklerin her iki yüzeyi kıkırdakla kaplanmıştır. Kıkırdak yapı kemiklerin hareket sırasında, eklem içinde kolayca kaymasını ve kemik uçlarının birbirine sürtmemesini sağlar. Osteoartrit “kireçlenme”, eklem kıkırdağı ve komşu kemik dokularda bozulma ve aşınma ile karakterize, eklem ağrısına ve tutukluğuna neden olan süregen bir eklem hastalığıdır. Başparmak kök eklemi (karpometakarpal eklem) en sık tutulan ikinci eklemdir.

Başparmak kök eklemi; trapez kemik ve birinci metakarp (tarak kemik) kemik tarafından oluşturulan seleye benzer bir eklemdir. Eklemin seleye benzer yapısı nedeniyle, başparmağın kendi etrafında dönmesi, öne-arkaya kıvrılabilmesi, yanlara açılabilmesi ile çimdikleme yapılabilmesi sağlanır.

Nedenleri nelerdir?

Osteoartrit olasılıkla kıkırdağın yapısındaki bağ dokusuna ait maddeleri üreten hücrelerin anormal çalışması sonucu ortaya çıktığı düşünülmektedir. Başparmak kök eklem artriti, kadınlarda erkeklere göre daha sık ve sıklıkla 40 yasından sonra görülür. Eklem kıkırdak hasarı, bağ yaralanması ve eklem içi kırık geçirilmiş olması artrit “kireçlenme” görülme ihtimalini arttırır.

Semptomları nelerdir?

Artrit ilerledikçe eklemde görülen ağrı artar. Ağrı sıklıkla çimdiklemenin kullanıldığı, kapı ve kilit açma, yazı yazma, kavanoz açma gibi hareketlerde artmaktadır. Özellikle dinlenme anında ve geceleri ağrı oluşabilir. Hastalar çoğu zaman kavrama ve çimdikleme yapamadıklarından yakınırlar.

Başparmak tabanında şişmeye bağlı şekil bozukluğu veya basmakla hassasiyet saptanabilir. Başparmak hareketleri giderek azalır ve hareket kaybı gelişir. Eklemde tıkırtı hissi olabilir.

Nasıl tanı konur?

Hastanın semptomları sıklıkla tanıyı koydururken, muayene esnasında parmağı bastırarak döndürme yapıldığında ağrının artması, kıtırtı hissi duyulması tanıyı kuvvetlendirir. Çekilen röntgen filmlerinde de başparmak kök eklemindeki artritin derecelendirilmesinde faydalıdır. (xray görüntüsü)

Tedavi seçenekleri nelerdir?

Başparmak kök eklem kireçlenmesi, başlangıçta genellikle cerrahi gerektirmemektedir. Ağrı kontrolu; buz tatbiki, ilaçlar, ateller ve eklem içi kortikosteroid enjeksiyonu ile sağlanabilir. Son zamanlarda ilaç olarak önerilebilen glukuzamin de kullanılabilir.  (şekil:uygun atel)

Eklem hareket genişliği azalmış, gece ağrıları artmış ve cerrahi dışı tedavinin yararlı olmadığı hasta grubunda seçilen cerrahi yöntemle eklem içi kıkırdakların temizlenmesi, trapez kemiğin çıkarılarak boşluğun değişik tendon materyalleri ile doldurulması yapılabilir. Cerrahi işlem için hastanın gece hastanede yatması genellikle gerekmez. Genellikle 1 ay içinde Fizik tedavi programına alınarak parmakta harekete başlanır.